13 Nisan 2009 Pazartesi

VMware ESXi Üzerinde ki Sanal Makineye USB Bellek Takmak - Bölüm I

Pekçok yerde sanallaştırmanın faydalarından bahsedilir. Burada bizde aynı faydaları anlatıyoruz. Ancak ne zamanki aslında yapamadığı bir şeye ihtiyaç duyarsanız işte o zaman kafanızda soru işaretleri oluşabiliyor. Geçen günlerde de bende karşılaştığım bir ihtiyaç (Fiziksel makinede kullandığımız yazılım güvenlik için USB Dongle kullanıyor ve biz bu fiziksel makineyi sıfır kurulum yaparak sanallaştırmak istedik) üzerine karşılaştığım sorun ve yaptığım araştırmalardan sonra ESX in üzerinde çalıştırdığı sanal makinelerde usb cihaz çalıştırma desteğinin olmadığını öğrendim. Şaşırmadım değil ancak donanım aygıtları bölümüne baktığımızda usb ile ilgili hiçbir temel sürücünün yüklenmediğini ve sanal makinenin donanım ekleme bölümünde USB ile ilgili herhangi bir seçenek bulunmadığını gördüğümde gerçeği anladım. Halbuki VMware Workstation 6.5 den sonra kendi bilgisayarımıza taktığımız usb cihazları sanal makineye bağlama işi usb cihazın ikonuna sağ tıklayıp connect to host seçeneği ile oldukça kolaylaşmıştı.

Bu tarz bir olaya nerede ihtiyacımız olur sorusunun herhalde en güzel cevabı USB Dongle denen koruma cihazları ile birlikte çalışabilen yazılımlar demem yeterli olacaktır. Bunun ne şekilde yapılabileceğine ilişkin yaptığım araştırmalar sonucunda VMware in kendi sitesinde bunun ESX tarafından desteklenmediği ancak USB Anywhere denen bir cihaz sayesinde bu işlemin gerçekleştirilebildiğini öğrendim. Bununla ilgili dokümana http://www.digi.com/pdf/wp_ESXServer_AnywhereUSB.pdf adresinden ulaşabilirsiniz. Kısa süreli yaptığım fiyat araştırması sonucunda yaklaşık 300$ gibi bir maliyeti olduğu sonucuna vardım. Ancak bu cihaz hemen temin edilebilecek bir cihaz değildi ve pahalı idi. Peki bu sorunu daha ucuza yine donanımsal olarak nasıl çözerim sorusunun cevabını Bimel de bulduğumuz Digitus Marka dn-13007 model cihaz ile aldım ve bu sorunu çözebileceğimize kanaat getirdim. Bu cihazın bilgilerine http://www.bimel.com.tr/yeni/urun/dn-13007 adresinden dokümanına da http://www.digitus.info/digitus-data/handbuecher/support-manual-en/198727.pdf adresinden ulaşabilirsiniz.

Bu cihaz kendi üzerinde ki iki adet USB portuna takılan yazıcıları ya da usb diskleri ağ üzerinden paylaşıma açarak yazılımı kurduğunuz bilgisayara isterseniz network sürücüsü olarak map edebilmemizi veya istersek NetUSB desteği sayesinde sanki o bilgisayara usb disk takılmış gibi davranmasını sağlayabiliyor. Peki bunu nasıl yapıyor dersek şu şekilde; yazılımı kurduğumuzda cihazın kendi usb sürücüsü de kuruluyor ancak bu usb sürücüsünün düzgün olarak çalışabilmesi için temel olarak donanımın usb sürücülerinin önceden yüklenmiş olması gerekli. Bunu şu şekilde anladım. Cihazı ağa taktıktan sonra ESXi üzerinde ki bir sanal makineye bağlamak istediğimde cihaza takılı olan usb diskin görünmediği (cihazın usb sürücüsü yüklü olmasına rağmen) ancak kendi bilgisayarımda gözüktüğü ve başarılı şekilde usb den bağlandığını tecrübe ettiğimde anlamış oldum. ESXi üzerinde ki sanal makinenin temel USB donanım sürücülerinin yüklü olmaması nedeniyle cihazın sürücüsünün bilgiler kısmında Not Available şeklinde ki ibareleri görüyoruz. Yazının geri kalan kısmında cihazın ayarlanması ve ESXi üzerinde bunu nasıl aşacağımızı anlatmaya çalışacağım.

Cihazın kurulumundan biraz bahsedecek olursak; cihazı kutudan çıktığı gibi ağa bağlayabiliyoruz. Ortamda bir DHCP sunucumuz varsa otomatik olarak ip sini alıyor. Cihazın yazılımını kendi bilgisayarımıza kurduğumuzda Başlat-->Tüm Programlar-->Digitus-->MFP Server Control Center-->MFP Server Control Center yolunu takip ederek yazılımı çalıştıralım. Yazılım açıldığında ağda cihazı arayacak ve listeleyecektir. Cihazın ayarını yapmak için Configure Server seçeneğine tıklayalım ve kullanıcı adı ve parola olarak admin girelim.

Kurduğumuz yazılımının Help-->About bölümünden versiyonuna baktığımızda üzerinde gelen firmware i 2.34 ve yazılımı da 1.28 olarak göreceğiz. http://www.digitus.info/en/products/network/?c=1247&p=627 adresinden 2.50 versiyonlu firmware i ve 1.39 versiyonlu yazılımı çekelim (ikisi bir paket olarak geliyor) ve uygun bir yere açalım. Yazılımı tekrar açalım ve Configure Server ikonuna tıklayıp kullanıcı adı ve parolamızı girdikten sonra açılan menüde Maintenance tabından firmware güncellemesini yapmak için yeni firmware yüklemek için Open a tıklayarak açtığımız klasörde firmware klasörüne geçip model numarasına (dn-13007) göre ilgili bin dosyasını gösterelim ve upload butonuna tıklayalım cihaz kendisi güncelleme işlemini yaptıktan sonra yeniden başlayacaktır. Bu işlem tamamlandıktan sonra yazılımın yeni versiyonunu da eskisini kaldırdıktan sonra kuralım. Bu işlemlerden sonra Help-->About bölümünde son firmware ve yazılım versiyonunu görebiliriz (eski yazılımla bakarsak sanki güncellenmemiş gibi olacaktır). Bu işlemi bitirdiğimize göre tekrar Configure Sevrer a tıklayarak açılan menüde TCP/IP tabına girerek istersek cihaza sabit ip tanımlayabiliriz. Sıra geldi bizim için önemli olan NetUSB özelliğini aktif hale getirmeye. Bunun için Supported Protocols tabında altta yer alan Storeage Access Mode bölümünde ki NetUSB modunu seçmeliyiz. Bu seçenek sayesinde cihaza takılan usb diskleri Connect ikonuna tıklayarak ağ üzerinde ki bu usb diski sanki kendi bilgisayarımıza fiziksel olarak takmış olacağız. OK diyerek bu pencereyi de kapatalım. Böylece cihaz tarafında ki ayarlarımızı tamamlamış oluyoruz.

Fiziksel makinede ki işleyiş aşağıdaki gibi olacaktır;

Cihazın USB yuvaları boşken görüntü aşağıda ki gibi olacaktır.

Cihazın USB yuvasına bir USB Disk yerleştirdiğimizde ki görüntü aşağıda ki gibi olacaktır.

Cihazın USB yuvasında ki USB diski kendi bilgisayarımıza bağladığımızda da görüntü aşağıda ki gibi olacaktır. Taktığımız USB Disk Mass Storage Device olarak görülüyor.
Ancak ESXi üzerinde ki işleyiş maalesef bu şekilde olmuyor. Aynı donanım takılı ve tüm ayarlar aynı iken ESXi üzerinde ki cihazın yazılımını yüklediğimiz sanal makinede oluşan görüntü aşağıdaki gibi olacaktır. Yani takılı olan Mass Storage Device ı göremiyoruz.
Bunun sebebi olarak da yazımın başında söylediğim gibi temel USB Driver larının sistemde yüklü olmaması. Bu driver lar ile ilgili görüntü aşağıda ki gibidir.
Fiziksel bir makinedeki yüklü olan sürücünün bilgileri ise oldukça farklı. Aşağıdaki resimle üsttekini karşılaştırabilirsiniz.
Sorunumuzu tanımladığımıza ve netleştirdiğimize göre artık çözümüne geçelim. Çözüm için yapacaklarımız sırası ile şu şekilde olacak;

1. ESXi üzerinde ki sanal makinemizi VMware Converter ile VMware Workstation versiyon 6 şekline çevirip kendi bilgisayarımızda ki bir klasöre yazdıracağız.

2. Çevrilen sanal makinemizi http://www.vmware.com/products/ws/ adresinden ücretsiz kayıt olarak deneme sürümünü çekebileceğimiz VMware Workstation 6.5.2 versiyonu ile açıp donanım özelliklerinden USB Controller donanımını ekleyeceğiz.

3. Sistemimizi açtığımızda USB donanım sürücüleri sistemimize yüklenecektir.

4. Sanal makinemize Digitus USB MFP Control Center yazılımının son sürümünü yükleyeceğiz.

5. Yazılımın ayarları NetUSB şeklinde ayarlayacağız.

6. Programı çalıştırdığımızda cihaza bağlı olan USB Mass Storage donanımını görecektir.

7. Bu donanımı Connect seçeneği ile sanal makinemize bağlayacağız ve donanımın başarılı şekilde yüklenmesini sağlayacağız.

8. Ardından sanal makinemizi kapatacağız.

9. Tekrar VMware Converter kullanarak sanal makinemizi ESXi sunucumuzun üzerine taşıyacağız. Ancak çevirme işleminin adımlarında Restore seçeneğini işaretlemeyeceğiz.

10. ESXi üzerine taşıdığımız sanal makinemizi başlatıp, Digitus USB MFP Control Center progamını açıp USB Mass Storage cihazını sanal sistemimize Connect e tıklayarak bağlayacağız.

11. Yukarıda ki adımları tamamladıktan sonra usb diskin sanal makinemizin usb sine bağlandığını ve Windows Explorer ile usb diskin içerisini görüntüleyebildiğimizi göreceğiz.

Yukarıda ki şıkların açıklamasını devam yazısında detaylı olarak anlatacağım. Sağlıcakla kalın;

M. Hakan CAN

8 Nisan 2009 Çarşamba

VMware ESXi 3.5 Update 3 Kurulumu

Sanallaştırma günümüzün en popüler trendlerinden birisi. Sağlamış olduğu faydalar nedeniyle de uzunca bir süre popülerliğini yitirmeyeceği gözüküyor. Bugünkü yazımda sanallaştırma ortamlarından birisi olan VMware firmasının ücretsiz sürümü olan VMware ESXi 3.5 update 3 ün kurulumunu anlatmaya çalışacağım. Yazılımın cd ye yazdırılmaya hazır halini https://www.vmware.com/tryvmware/p/activate.php?p=esxi adresinden indirebilirsiniz. Bu adrese girebilmek için ücretsiz üye olmak ve lisans anahtarı için geçerli bir e-mail adresinizin olması yeterli. Yine yazılımla ilgili dokümanlara da aynı sayfanın sağ tarafında ki bölümlerden ulaşabilirsiniz.

Kurulumdan önce sunucumuzun son firmware nin yüklü olmasına özen gösterelim ve yüklenecek disk bölümleri için önceden ayarlamalarımızı yapalım. Çünkü güncellemeler performans için önemli bir bileşendir. Benim kurulum yapacağım sunucu firmware güncellemesini 8.40 olarak yaptığım HP Proliant DL 380 G5 model sunucu 16 Gb ram ve 2 adet Quad Core işlemciye sahip. Üzerinde bulunan 4 adet (146 Gb SAS) diski RAID-5 yapısında tek array ve üç logical disk olacak şekilde ayarladım. Firmware güncellemesini de 8.40 olarak yaptım. Ayrıca kuruluma başlamadan önce BIOS ayarlarından Intel için Intel-VT, AMD için AMD-V seçeneklerinin Enabled konumuna getirilmesi gereklidir.

Sunucumuzu VMware kurulum cd sinden açtığımızda karşımıza gelen ilk ekranda enter diyerek ilerliyoruz. Daha sonra cd den dosyalar yüklenecektir. Bu işlemin sonunda karşımıza gelen ekranda iki seçenek ile karşılaşacağız. Bunlar ( R ) Repair ve ( Enter ) Install seçenekleridir. Eğer daha önceden kurulumunu yaptığımız sunucumuz açılmıyorsa Repair seçeneği ile sunucumuzu onarabilir ve çalışır hale getirebiliriz. Biz sıfır kurulum yapacağımızdan ( Enter ) Install seçeneği ile kuruluma geçiyoruz. Sözleşme şartlarının geldiği ekranda F11 ile kabul ederek devam ediyoruz. Kurulumu hangi diske yapacağımızın sorulduğu ekrana geliyoruz. Burada disk yapılandırmamızı nasıl yaptıysak (kaç Array, kaç Logical Disk sayısı) o şekilde disk birimleri (Disk0, Disk1, Disk2 gibi alt alta) karşımıza çıkacaktır. Yukarıda kendi sunucum için yaptığım disk yapılandırmasına göre Disk0 seçip Enter a bastım. Bu kurulumu devam edilmesi için bizden onay beklendiğini belirten ekran karşımıza geliyor ve bu ekranı da F11 ( Install ) ile geçiyoruz. Kurulum işlemi tamamlandıktan sonra sistemi yeniden başlatmak için bizden Enter a basmamızı isteyen ekranla karşılaşacağız. Burada Enter a basarak sistemi yeniden başlatıyoruz (Cd yi çıkartmayı unutmayalım). Gördüğünüz gibi kurulum son derece kolay ve zahmetsiz.

Sistemiz açıldığında eğer network kablomuz takılı ise ve ortamda DHCP var ise sunucumuz otomatik olarak ip sini almış olacaktır. F2 diyerek sistemimizi ayarlamaya başlayalım. Eğer istersek bu ekranda F12 seçeneği ile sistemimizi kapatabilir ya da yeniden başlatabiliriz. Aslında F2 ile girmek istediğimizde bizden root kullanıcısı için parola istemesi gerekir. Ancak ilk kurulumda parola boş olacaktır. Güvenlik nedeniyle ilk kullanımda parola mutlaka oluşturulmalıdır.

Sistemimiz için parolamızı belirledikten sonra Configure Management Network bölümüne girelim. Burada sistemimizin network kartlarının ayarlarını, ip ayarlarımızı, dns ayarlarımızı yapabilir ve ayarlarımızın düzgün olup olmadığını test edebiliriz. Network Adapters bölümünde network kartlarımızın teaming ayarını yapabiliriz. Sistemimizde bulunan network kartlarımızın listesini burada görebiliriz. İlk kurulumda eğer sistemimizde iki network kartı varsa sadece birisinde x işareti vardır. Her iki network kartımızın da kablolarını taktıktan sonra seçili olmayan network kartını boşluk tuşuna basarak işaretleyerek seçtiğimizde network kartlarımızı teaming modunda çalışmaya başlayacaktır. Burada bir dip not belirtmek istiyorum. Öncelikle teaming modunda çalışacak network kartları birbirlerinin aynı olması gerekmektedir. Ayrıca network kartlarımızın bağlı olduğu switch ler yönetilebilir switch ler ise, ayarlarında sistemimizin bağlı olduğu portlar için trunk ya da trunk with lacp gibi ayarları yapmamamız gerekiyor. Aksi taktirde ağ bağlantılarımız çalışmayacaktır.

IP Configuration bölümüne girdiğimizde sistemimizin eğer ortamda DHCP var ise aldığı ip yi görebiliriz. Buradan ip yi istediğimiz gibi düzenleyebiliriz. Bunu yapmak için aşağıda ki “Set static IP address and network configuration” seçeneğini seçerek daha önceden belirlemiş olduğumuz ağ ayarlarımızı yapabiliriz. Burada belirlediğimiz ip yi client kısmında sunucumuza web üzerinden bağlanmak için kullanacağız.

DNS Configuration kısmından sistemimiz için host adını düzenleyebiliriz. Ortamda aktif olan bir DHCP olduğunda bu kısımlar dolu gelecektir. Ancak daha sonra el ile düzenlenebilir. Ben sanal sunucularıma vs-01.domain.com, vs-02.domain.com vb. gibi isimler vererek domain.com dns in de de aynı isimle host kaydını oluşturuyorum.

Test Management Network bölümünden de yaptığımız ağ ayarlarımızın düzgün çalışıp çalışmadığını listeye yazacağımız ip adreslerine ping atarak anlayabiliyoruz.

Yukarıda ki tüm ayarları yaptıktan sonra Esc ile buradan çıkabiliriz. Çıkarken bize yaptığımız değişiklikleri kayıt etmek isteyip istemediğimizi soracaktır. Bunu da enter ile geçerek ayarlarımızı kayıt etmiş oluruz.

Yukarıda ki ayarlarımızı bitirdiğimizde genel anlamda sanallaştırma sunucumuz kullanıma hazır demektir. Ancak dikkatinizi çekeceği üzere sunucunun başında yapabileceklerimiz az çok bununla sınırlı olacaktır.

Sanal sistemler oluşturmak gibi işlemleri buradan yapamıyoruz. Sunucumuzu uzaktan kontrol edebilmek için herhangi bir XP ya da Vista yüklü makineye yine ücretsiz olan VMware Virtual Infrastructure yazılımını kurmamız yeterli olacaktır. Bu kurulumu yapabilmek için belirlediğimiz bir bilgisayarda internet explorer ya da firefox gibi bir tarayıcıyı açarak adres bölümüne sanallaştırma sunucumuza network ayarlarında atamış olduğumuz ip adresini http://ipadresi ya da https://ipadresi şeklinde yazarak sanallaştırma sunucumuzun web arayüzüne bağlanalım. Burada hemen üstte yer alan Download VMware Infrastructure Client linkine tıklayalım. Karşımıza indirme yöneticisi çıkacak. Burada ister bu yazılımı sistemimize kayıt eder ya da çalıştır seçeneği ile indirilip kurulum için hemen çalıştırılmasını sağlayabiliriz.

Ben çalıştır diyerek devam ediyorum. Açılan pencerede Next diyelim, karşımıza sözleşmenin olduğu bir ekran gelecektir. Sözleşmeyi kabul ederek Next diyelim. Kullanıcı adı ve organizasyon bölümlerini istediğimiz gibi doldurduktan sonra Next diyelim. Install VMware Infrastructure Update Service kutucuğunu mutlaka işaretleyelim. Çünkü bu yazılımı kullanarak sanallaştırma ortamımızın güncelleştirmelerini rahatlıkla yapabileceğiz. Next diyelim ve kurulumun bilgisayarımızda hangi klasöre yapılacağını gösteren ekrana gelelim. Bu bölümüde olduğu gibi bırakarak Next diyelim ve son pencerede Install butonuna tıklayarak kurulumu başlatalım. Kurulum tamamlandıktan sonra uygulamayı masaüstümüzde oluşan kısa yola çift tıklayarak çalıştırabiliriz.

VMware Infrastructure Client uygulamasını çalıştırdığımızda karşımıza bağlanmak istediğimiz sunucunun adresini ve bağlanılacak kullanıcının adı ile parolasının yazılacağı bir ekran çıkacak. Bu kısımda sunucun adresine ip adresini, kullanıcı adı kısmına root ve parola kısmına da ilk kurulumdan sonra belirlemiş olduğumuz parolayı yazarak enter a basalım. Karşımıza sertifikayı kabul edip etmeyeceğimiz ile ilgili bir uyarı ekranı çıkacaktır. Bu ekranda istersek sertifikayı görüntüleyip sistemimize kurabiliriz ya da “Do not display any security warnings for ipadresi” kutusunu işaretledikten sonra Ignore butonuna tıklayarak geçelim. Böylece bu uyarı artık karşımıza çıkmayacaktır. Sanallaştırma sunucumuza bağlandığımıza göre artık güncelleştirme işlemimizi yapabiliriz. Çünkü kurduğumuz versiyon eski bir versiyon. BaşlatàTüm ProgramlaràVMwareàVMware Infrastructre Update kısmına gelerek güncelleştirme yazılımını çalıştıralım. Vmware Infrastructre Client ile sanallaştırma sunucumuza bağlandığımız için şu an tek host olarak Hosts tabında sunucumuzun ip adresini görebiliriz. Updates tabında istersek güncelleştirme denetleme işini haftanın belli günü ve saatinde olacak şekilde de ayarlayabiliriz. Check Now butonuna tıklayarak güncelleştirmelerin denetlenmesini başlatalım. Güncelleştirmeler bulunduğunda hangi yazılımların güncelleştirmelerinin olduğu bunların boyutları gibi detayları görebiliriz. Güncelleştirmeleri çekelim. İndirme işlemi bittiğinde bizden sunucumuza bağlanmak için kullanıcı adı ve parola isteyecektir. Kullanıcı adı yerine root ve parola kısmınada root kullanıcısı için belirlemiş olduğumuz parolayı yazarak kurulum işlemini başlatalım. İşlem bittiğinde Continue butonuna basarak işlemi sonlandırabiliriz. Ancak firmware gibi güncellemeler sanallaştırma sunucumuzu yeniden başlatmadan uygulanmayacaktır. Dolayısıyla sistemimizde sanal makinelerimiz çalışırkende güncelleştirme yapabiliriz. Sistemimizi yeniden başlatmadan önce çalışan tüm sanal makinelerimizi kapatalım ve sanallaştırma sunucumuzun ismine sağ tıklayarak Enter Maintenance Mode a tıklayalım ve gelen uyarıda Yes butonuna tıklayalım. Sanallaştırma sisetmimizin isminin yanında ki ikonun değiştiğini göreceksiniz. Şimdi de sanallaştırma sunucumuzun ismine sağ tıklayarak reboot seçeneği ile yeniden başlatalım. Eğer istersek yeniden başlatma sebebine istediğimiz bir şeyi yazabiliriz ya da boş bırakabiliriz (ben genelde mantıklı şekilde doldururum). Sistem güncellemeleri uygulayarak yeniden başlayacaktır. Güncellemelerin versiyonlarının kontrolünü Vmware Infrastructure Client uygulamasında Help kısmından About VMware Infrastructure bölümüne tıklayarak versiyonları ve build rakamlarını görebiliriz. Yazıyı hazırladığım sıradaki son versiyonlar VMware Infrastructure Client Version 2.5.0 Build 147633 ve VMware ESX Server 3i Version 3.5.0 Build 153875 şeklinde idi.

Umarım sizin için faydalı bir yazı olmuştur. İlerleyen günlerde kurulumla ilgili adımları içeren resimleri de siteye koymaya çalışacağım. Sağlıcakla kalın.

M. Hakan CAN